Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng: Cần sự chủ động từ trường đại học
Thiếu nhân lực trình độ cao
Chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố quyết định đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Đây cũng là một trong những thách thức quan trọng mà cuộc CMCN 4.0 đặt ra cho nền kinh tế Việt Nam trong quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động từ các ngành kinh tế thâm dụng đầu vào giá trị kinh tế thấp sang nền kinh tế công nghệ cao. Tuy nhiên, điều đáng bàn và đáng quan tâm là Việt Nam đang quá thiếu nhân lực có trình độ cao.
Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huy Nhựt - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TPHCM, đây là điểm yếu Việt Nam cần nhanh chóng khắc phục khi các thỏa ước kinh tế cùng xu hướng dịch chuyển nhân lực chất lượng cao trong khối ASEAN đã chuyển động (Việt Nam gia nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN). Những hạn chế cố hữu và là điểm trừ của nguồn nhân lực Việt Nam, theo PGS.TS Nhựt, nằm ở 3 khía cạnh: Một là trình độ chuyên môn kỹ thuật, thứ hai là năng suất lao động, thứ ba là kỹ năng nghề nghiệp. Tuy vậy, điều đáng lo ngại, hệ thống giáo dục đại học lại chưa đáp ứng được ba vấn đề trên một cách hiệu quả.
Đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) về chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam mới nhất cũng cho thấy: Chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam hiện chỉ đạt 3,79 điểm (thang điểm 10), xếp thứ 11 trong số 12 nước châu Á tham gia xếp hạng. Chỉ số cạnh tranh của nguồn nhân lực Việt Nam cũng chỉ đạt 3,39/10 điểm, xếp thứ 73/133 quốc gia được xếp hạng…
Thẳng thắn nhìn nhận về chất lượng nguồn nhân lực hiện nay của Việt Nam, ông Đào Quang Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội cho biết: Số lượng công việc cần lao động chất lượng cao ngày càng gia tăng, trong khi thứ hạng chỉ số lao động có chất lượng của Việt Nam còn đứng ở vị trí thấp.
Ảnh minh họa/ INT
Ví dụ điển hình là ngành Công nghệ thông tin. Ước tính mỗi năm, nhu cầu tuyển dụng vẫn tăng đều đặn gần 50%, trong khi thực tế với 500.000 ứng viên công nghệ thông tin ra trường chỉ có 8% đáp ứng được nhu cầu này. Thực tế này cho thấy, chất lượng nguồn lao động đặc biệt là ngành Kỹ thuật hiện đang trở thành đòi hỏi bức thiết. Còn theo các bản báo cáo của Vietnamworks, có gần 15.000 nhân sự trong ngành Công nghệ thông tin Việt Nam được tuyển dụng trong năm 2016; đến cuối năm 2018, ngành này thiếu hụt khoảng 70.000 người và đến năm 2020 sẽ là 500.000 người…
Giải pháp nào để sớm có nguồn nhân lực cao?
Theo quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, sẽ phát triển tỷ lệ nhân lực qua đào tạo khối ngành nông, lâm, ngư nghiệp tăng từ mức 15,5% năm 2010 lên khoảng 50% vào năm 2020. Tuy nhiên, dự báo đến năm 2020, nguồn nhân lực khối ngành này sẽ thiếu khoảng 3,2 triệu lao động qua đào tạo. Không những vậy, Việt Nam đang rất thiếu lao động có trình độ tay nghề, công nhân kỹ thuật bậc cao.
Do đó, để sớm định hình và có lực lượng lao động chất lượng trình độ quốc tế, theo TS Lê Chi Lan - Trường ĐH Sài Gòn, liên kết đào tạo trình độ đại học là biện pháp khả thi nhất hiện nay để cung cấp được nguồn nhân lực dồi dào, có chất lượng. Trong đó, những chương trình liên kết quốc tế cần được chú trọng thực hành, sử dụng ngoại ngữ, tích hợp kiến thức và kỹ năng của nhiều ngành học. Đặc biệt, các trường ĐH cần chú trọng, cải thiện mối quan hệ hợp tác toàn diện với các cơ quan chính quyền, với doanh nghiệp và với các cơ sở giáo dục trên địa bàn của mình.
"Nhân lực đạt trình độ quốc tế được nhận diện qua 5 yếu tố: Thứ nhất được đào tạo toàn diện, thứ hai có ngoại ngữ và kiến thức về quốc tế, thứ ba có kết nối với doanh nghiệp và kinh nghiệm thực tế, thứ tư có khả năng học tập suốt đời, và cuối cùng có tinh thần khởi nghiệp." - PGS.TS Vũ Hải Quân - Phó Giám đốc ĐHQG TPHCM.
Cũng chung quan điểm các trường ĐH phải giữ vai trò chủ đạo trong việc xây dựng và tạo ra nguồn lao động có khả năng cạnh tranh với nhân lực các nước trong khu vực, TS Bùi Văn Danh - Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn cho rằng: Ngoài đẩy mạnh quốc tế hóa giáo dục, thiết kế lại chương trình giảng dạy bậc học phổ thông theo hướng tiếp cận với những gì thế giới đang và sẽ thực hiện, các trường ĐH cần phải xác định rõ thế mạnh nội tại của mình, chuyên tâm vào đào tạo các chương trình thuộc thế mạnh ấy theo hướng thật sự chất lượng, tiệm cận với các chuẩn mực của thế giới thay vì chạy theo việc thực hiện công tác kiểm định chất lượng tràn lan nhưng thiếu thực chất.
Do đó, để tạo được nguồn nhân lực này, TPHCM và các trường ĐH phải ngồi lại, cùng nhau xây dựng một trung tâm cải tiến công nghệ. Bên cạnh việc kiện toàn hệ thống cơ sở vật chất, trung tâm nghiên cứu, TPHCM và các trường cần hình thành một mô hình đại học dựa trên nền tảng công nghệ, giúp chia sẻ những tài liệu, tài nguyên mà TP có thể dễ dàng sử dụng. Từ đó đào tạo nhân lực theo đơn đặt hàng.
Tại hội nghị nhân lực mới đây do TPHCM tổ chức, ông Nguyễn Thiện Nhân - Bí thư Thành ủy TPHCM cũng nhìn nhận, đội ngũ nhân lực chất lượng cao rất quan trọng, nó không chỉ đóng vai trò chủ đạo, nòng cốt trong việc giúp TPHCM nói riêng, cả nước nói chung sớm bước vào tiến trình hội nhập quốc tế, mà còn giúp nguồn nhân lực Việt Nam nâng cao khả năng cạnh tranh, năng suất lao động với các nước trong khu vực.
Và để làm được việc đó, Bí thư Thành ủy TPHCM tin rằng, nếu mỗi TP hoặc địa phương có một chương trình đồng bộ trong đào tạo, khuyến khích và thu hút trí thức theo hướng tinh lọc, trên các lĩnh vực cụ thể trong một giai đoạn nhất định (5 năm hoặc 10 năm) Việt Nam sẽ sớm có được đội ngũ nhân lực chất lượng.
Anh Tú - Giáo dục và Thời đại.
Bài viết khác
Tuyển sinh 2023: Xét học bạ sớm, giành suất vào đại học
Ngày đăng: 19/05/2023 - Lượt xem: 2332
Nhiều phụ huynh có con học lớp 12 đánh giá cao hình thức nộp hồ sơ bằng phương thức học bạ, giúp thí sinh giảm áp lực thi cử, tăng cơ hội trúng tuyển đại học.
Xem thêm [+]Cẩn thận… 'trắng tay' với xét tuyển sớm
Ngày đăng: 10/05/2023 - Lượt xem: 2815
Theo quy định, trước 17 giờ 00 ngày 8/7, các cơ sở đào tạo mới phải hoàn thành công tác xét tuyển sớm.
Xem thêm [+]Tuyển sinh đại học năm 2023 tránh đi vào 'vết xe đổ'
Ngày đăng: 10/05/2023 - Lượt xem: 1977
Hiện, một số cơ sở đào tạo thông báo điểm trúng tuyển đầu vào hệ đại học chính quy bằng phương thức xét tuyển sớm.
Xem thêm [+]Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ?
Ngày đăng: 03/05/2023 - Lượt xem: 3094
Vào mùa tuyển sinh, chủ đề chọn nghề, chọn trường luôn khiến các học sinh băn khoăn, khó đưa ra quyết định.
Xem thêm [+]Nhiều trường đại học tăng học phí: "Những con số biết nói"
Ngày đăng: 03/05/2023 - Lượt xem: 1415
Mùa tuyển sinh đại học năm nay, nhiều trường đại học thông báo sẽ tăng học phí trong năm học mới 2023-2024.
Xem thêm [+]Tuyển sinh 2023: Cần cân nhắc "bài toán học phí" khi chọn ngành, chọn trường
Ngày đăng: 18/04/2023 - Lượt xem: 1123
Sau 2 năm không tăng học phí do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều trường đại học, học viện dự kiến tăng 10-20% học phí từ năm học 2023-2024.
Xem thêm [+]Cần đảm bảo công bằng giữa các phương thức xét tuyển
Ngày đăng: 18/04/2023 - Lượt xem: 1441
Tính đến thời điểm này, đã có hàng loạt trường đại học (ĐH) công bố phương án tuyển sinh năm 2023. Bên cạnh việc các trường giữ ổn định phương thức tuyển sinh, giảm bớt các phương thức tuyển sinh không hiệu quả nhằm tạo thuận lợi cho thí sinh thì vẫn còn một số trường sử dụng quá nhiều phương thức xét tuyển, rất dễ gây nhầm lẫn.
Xem thêm [+]Nhiều trường đại học công bố điểm sàn các phương thức xét tuyển sớm
Ngày đăng: 16/04/2023 - Lượt xem: 1228
Thí sinh cần cập nhật điểm sàn các phương thức xét tuyển sớm của các trường đại học để tăng cơ hội trúng tuyển.
Xem thêm [+]Vừa luyện thi tốt nghiệp THPT, vừa lo thi đánh giá năng lực: Thí sinh lưu ý gì?
Ngày đăng: 12/04/2023 - Lượt xem: 1391
Ngày càng nhiều các trường đại học sử dụng phương thức xét điểm thi đánh giá năng lực trong tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, việc ôm đồm nhiều phương thức xét tuyển đang khiến không ít học sinh cuối cấp tăng áp lực.
Xem thêm [+]Tuyển sinh đại học 2023: Cẩn trọng với ngành mới
Ngày đăng: 09/04/2023 - Lượt xem: 1691
Những ngành nghề “hot” hoặc các ngành nghề liên quan tới lĩnh vực khoa học công nghệ luôn có sức hút lớn với thí sinh và phụ huynh trong các mùa tuyển sinh. Nắm bắt xu thế đó, năm 2023 hàng loạt các trường đại học công bố mở những ngành học mới đáp ứng nhu cầu xã hội. Giữa “ma trận” thông tin tuyển sinh, áp lực chọn ngành, chọn nghề lại...
Xem thêm [+]Danh mục ngành nghề
Góc cuộc thi
- Không thi thực hành trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia 2021-2022
- Học sinh Việt vô địch cuộc thi Tin học văn phòng thế giới
- Sinh viên văn hóa đạt giải Nhất cuộc thi về ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo
- [Nghề nào cho em] Năng lực bản thân - Vũ khí của sự khác biệt
- [Nghề nào cho em] Đơn phương nghề báo
- [Nghề nào cho em] Ước mơ hay xu thế - lựa chọn con đường phía trước
- [Nghề nào cho em] Hành trình của những giấc mơ
- [Nghề nào cho em] Đại học có phải con đường duy nhất để dẫn đến thành công