Cần đưa giáo dục nghề nghiệp về Bộ GDĐT quản lý để đảm bảo xuyên suốt, liên tục
Việc chưa thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo đã gây ra nhiều hậu quả và gây ra lãng phí về một số mặt.
“Thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, bảo đảm sự đồng bộ, liên thông từ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp đến giáo dục đại học” là một trong những nội dung đáng chú ý được Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội rà soát, đánh giá tổng thể thực trạng, những bất cập, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân của những khó khăn vướng mắc, bài học kinh nghiệm, lựa chọn phương án tốt, đề xuất, kiến nghị giải pháp cụ thể với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại phiên họp về "định hướng, giải pháp thực hiện đổi mới giáo dục và đào tạo theo Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Trung ương" của Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo.
Theo một số chuyên gia, việc thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo là một chủ trương đúng đắn và cần sớm thực hiện để khắc phục những khó khăn còn tồn tại trong công tác quản lý hệ thống giáo dục quốc dân, liên thông giữa các bậc học, …
Tách bạch 2 Bộ quản lý đã gây lãng phí nguồn lực
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ Giáo dục và Đào tạo) bày tỏ, việc chưa có sự thống nhất, đồng bộ quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo trong thời gian qua đã tạo ra nhiều thách thức khó khăn trong đào tạo nhân lực cho đất nước. Việc giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý còn giáo dục nghề nghiệp lại do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quản lý đã gây ra nhiều bất cập.
Thực trạng này đã dẫn tới hậu quả là khó khăn trong thực hiện quy hoạch tổng thể nguồn nhân lực quốc gia. Bởi lẽ để có được đội ngũ nhân lực chất lượng, không chỉ riêng kỹ năng, kiến thức giỏi mà đòi hỏi chúng ta phải đảm bảo cân đối hài hòa các trình độ giáo dục đào tạo trong cơ cấu nguồn nhân lực.
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ Giáo dục và Đào tạo). Ảnh: PM.
Không những vậy, thực tế trên còn dẫn tới tình trạng lãng phí nguồn lực do việc cạnh tranh nguồn lực đầu tư giữa 2 bên mặc dù cùng chức năng đào tạo cộng thêm hệ thống thông tin quản lý, tuyển sinh không hiệu quả do 2 cơ quan quản lý riêng rẽ, không đồng nhất.
Đặc biệt, từ khi giáo dục nghề nghiệp về thuộc cơ quan quản lý là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, chúng ta đã phải sản xuất thêm một “rừng” các văn bản quy phạm pháp luật, rồi bộ máy “phình” ra từ trung ương đến địa phương. Nhìn ở cấp vĩ mô, chỉ việc chuyển chức năng đào tạo trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng về Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội là xong. Nhưng đi kèm với đó là tại 63 Sở Lao động – Thương binh và Xã hội các tỉnh/thành “mọc thêm” 63 phòng giáo dục nghề nghiệp cấp tỉnh. Điều này khiến bộ máy cồng kềnh.
Cũng theo Tiến sĩ Vinh, thực tế hiện nay, việc chưa thống nhất quản lý nhà nước trong hệ thống giáo dục đào tạo đang gây ra nhiều khó khăn trong công tác phân luồng, liên thông đối với cả cơ sở giáo dục đào tạo lẫn người học.
Bởi, do 2 cơ quan có những quy định riêng của mình về chương trình giáo dục, quản lý chất lượng khác nhau. Thực tiễn cho thấy, Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014 đã có hiệu lực 8 năm nay nhưng vẫn còn một số trường cao đẳng dạy hai chương trình cao đẳng nghề và “không nghề”.
Hơn nữa, quy định về khung thời gian đào tạo trong giáo dục nghề nghiệp hiện nay chưa hợp lý đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến mục tiêu hội nhập quốc tế của nước ta. Thế giới sẽ rất khó nhìn thấy tính thống nhất về trình độ và chương trình đào tạo của giáo dục nghề nghiệp hiện hành trong quá trình hội nhập giáo dục và lao động.
Trước thực tế như vậy, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh cho rằng, cần sớm thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, bảo đảm sự đồng bộ, liên thông từ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp đến giáo dục đại học về chung một đầu mối là Bộ Giáo dục và Đào tạo. Từ đó, mới nâng cao tính chịu trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề đào tạo có chất lượng và hiệu quả; đảm bảo công tác phân luồng, liên thông diễn ra thuận lợi.
Hơn nữa, cách làm này cũng chính là cuộc cách mạng về đổi mới, tinh gọn bộ máy để giải quyết bài toán tinh giản biên chế, thúc đẩy cải cách hành chính một cách nhất quán và hệ thống.
Cần một Bộ quản lý để đảm bảo tính xuyên suốt của hệ thống giáo dục quốc dân
Trong khi đó, Tiến sĩ Trần Đức Cảnh – Chủ tịch hội đồng Viện Phát triển Giáo dục Trường Đại học Sài Gòn cho rằng, đây là thời điểm thích hợp để cấu trúc lại hệ thống giáo dục quốc dân.
Tiến sĩ Trần Đức Cảnh thông tin, ngày 18/10/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1982/QĐ-TTg phê duyệt Khung trình độ quốc gia Việt Nam bao gồm 8 bậc: Bậc 1 - Sơ cấp I đến Bậc 8 - Tiến sĩ.
Tuy nhiên, hiện nay các trường trung cấp, cao đẳng (ngoại trừ cao đẳng sư phạm) thuộc bậc 4 và 5 do Bộ Lao động – Thương binh - Xã hội quản lý (từ ngày 1/1/2017). Điều này làm mất đi tính liên thông, xuyên suốt, liên tục của hệ thống giáo dục quốc dân. Từ đó dẫn đến một số bất cập trong việc tổ chức, cấu trúc chương trình đào tạo sau trung học phổ thông.
Tiến sĩ Trần Đức Cảnh – Chủ tịch hội đồng Viện Phát triển Giáo dục Trường Đại học Sài Gòn (Ảnh: Hà An)
Ngoài ra, nguồn nhân lực có tay nghề rất quan trọng và cần thiết cho việc phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, tuy nhiên đào tạo nghề ở các trình độ hiện nay là một lĩnh vực khác, nằm ngoài hệ thống giáo dục quốc dân, có thể do các bộ ngành, tổ chức liên quan xem xét cấp bằng hay chứng chỉ hành nghề.
Vậy nên, để đảm bảo tính liên thông, giúp người học không bị vướng khi muốn nâng cao trình độ, học tập suốt đời, phù hợp với cấu trúc chương trình và số tín chỉ đào tạo, Tiến sĩ Cảnh cho rằng, các bậc học, đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân nên do một Bộ quản lý thì tính hệ thống sẽ cao và hiệu quả hơn.
Và Bộ đó sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ với cơ sở đào tạo, với người học trong quá trình học tập, đào tạo xuyên suốt. Và hợp lý nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm với các bậc học theo khung trình độ quốc gia, bao gồm cả giáo dục nghề nghiệp.
Còn theo thầy Trần Anh Tuấn - chuyên gia dự báo nhân lực, Phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, việc sắp xếp lại bộ máy quản lý giáo dục và đào tạo là phù hợp với tình hình mới, xu thế chung của nhiều nước tiên tiến trên thế giới.
Bởi, giáo dục và đào tạo phải là một hệ thống xuyên suốt từ phổ thông, trung cấp, cao đẳng đến đại học.
Thầy Trần Anh Tuấn - chuyên gia dự báo nhân lực, Phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: VD.
Theo thầy Tuấn, từ khi các cơ sở giáo dục nghề nghiệp về thuộc quản lý của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng đem lại một số hiệu quả nhất định nhưng vẫn bộc lộ sự khập khiễng trong hệ thống quản lý, đào tạo do thiếu sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học, đặc biệt là trong vấn đề liên thông, định hướng nghề nghiệp cũng như thực hiện các chính sách phân luồng.
Chính vì vậy, việc thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo sẽ tạo ra một chu trình liên tục trong quản lý nhà nước, từ đó giúp chúng ta giải quyết được đồng bộ các chính sách, bố trí các định hướng về phát triển nguồn nhân lực được phù hợp.
Theo Tường San - báo giaoduc.net
Bài viết khác
TP HCM chốt ba môn thi vào lớp 10 năm 2026
Ngày đăng: 21/10/2025 - Lượt xem: 11
TP HCM công bố ba môn thi lớp 10 công lập năm 2026 gồm Toán, Văn, Ngoại ngữ (chủ yếu là Tiếng Anh), sớm nhất cả nước.
Xem thêm [+]Doanh nghiệp đề xuất tăng gấp 10 lần sinh viên ngành AI
Ngày đăng: 21/10/2025 - Lượt xem: 16
Để phát triển và thu hút doanh nghiệp AI ở Việt Nam, quy mô sinh viên ngành này cần đông gấp 10 lần hiện nay, theo lãnh đạo Tập đoàn công nghệ TMA.
Xem thêm [+]Kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP.HCM có gì mới trong năm 2026?
Ngày đăng: 20/10/2025 - Lượt xem: 34
Kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP.HCM năm 2026 dự kiến sẽ có một số điều chỉnh về thời gian tổ chức đợt 2 để phù hợp với lịch trình chung, trong khi cấu trúc và nội dung bài thi sẽ giữ ổn định so với năm 2025.
Xem thêm [+]5 ngành học ở Việt Nam không lo thất nghiệp, lương cao, thị trường 'khát' nhân lực trong những năm tới
Ngày đăng: 20/10/2025 - Lượt xem: 31
Đây là những ngành đang có nhu cầu nhân lực lớn trong thời đại số và kỷ nguyên hội nhập.
Xem thêm [+]Ứng dụng AI trong đánh giá năng lực, hướng nghiệp cho học sinh
Ngày đăng: 17/10/2025 - Lượt xem: 48
Ngày 16-10, hội thảo quốc tế ra mắt 'Chương trình Đánh giá năng lực và Tư vấn hướng nghiệp phát triển học tập suốt đời dành cho học sinh phổ thông' (Chương trình CELLLO) đã được diễn ra.
Xem thêm [+]Kỷ luật học sinh: Nhân văn và nghiêm khắc
Ngày đăng: 17/10/2025 - Lượt xem: 85
Dư luận lại không đồng tình hoàn toàn với thông tư 19. Thậm chí, một số chuyên gia, nhà giáo dục còn phản ứng vì các hình thức kỷ luật trên chưa đủ sức răn đe, cảnh tỉnh học sinh.
Xem thêm [+]5 đại học dự kiến phương thức tuyển sinh năm 2026
Ngày đăng: 16/10/2025 - Lượt xem: 44
4 trong 5 trường dự kiến ổn định cách xét tuyển như Bách khoa, Công thương, Ngân hàng TP HCM, Tài chính - Marketing, riêng Đại học Công nghiệp TP HCM điều chỉnh.
Xem thêm [+]Ngành học cực khát nhân lực, vừa ra trường đã được săn đón
Ngày đăng: 15/10/2025 - Lượt xem: 62
Ngành học cực khát nhân lực, vừa ra trường đã được săn đón, mức lương tới 50 triệu/tháng: Điểm chuẩn năm nay khiến nhiều người “toát mồ hôi”
Xem thêm [+]Hà Nội kiên quyết ngăn chặn “lạm thu” đầu năm học
Ngày đăng: 14/10/2025 - Lượt xem: 69
Thành phố Hà Nội yêu cầu tăng cường công tác quản lý nhà nước, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng “lạm thu” đầu năm học; việc vận động, tiếp nhận, sử dụng tài trợ phải đúng quy định.
Xem thêm [+]Làm sao để học sinh không còn e ngại khi chọn học nghề?
Ngày đăng: 13/10/2025 - Lượt xem: 60
Dù đã có nhiều chính sách khuyến khích nhưng giáo dục nghề nghiệp vẫn chưa thực sự thu hút học sinh, trong khi cuộc đua vào THPT công lập ngày càng căng thẳng.
Xem thêm [+]Danh mục ngành nghề
Góc cuộc thi
- Không thi thực hành trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia 2021-2022
- Học sinh Việt vô địch cuộc thi Tin học văn phòng thế giới
- Sinh viên văn hóa đạt giải Nhất cuộc thi về ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo
- [Nghề nào cho em] Năng lực bản thân - Vũ khí của sự khác biệt
- [Nghề nào cho em] Đơn phương nghề báo
- [Nghề nào cho em] Ước mơ hay xu thế - lựa chọn con đường phía trước
- [Nghề nào cho em] Hành trình của những giấc mơ
- [Nghề nào cho em] Đại học có phải con đường duy nhất để dẫn đến thành công