Ngành học dễ xin việc nhưng ít người lựa chọn, thị trường khát nhân lực trong những năm tới, mức lương hậu hĩnh

Ngành Kinh tế xây dựng là nơi đào tạo ra những người có khả năng tính toán, quản lý và tối ưu hóa chi phí cho các dự án xây dựng. Đây là lựa chọn lý tưởng dành cho những ai yêu thích sự kết hợp giữa kỹ thuật và tài chính.

Ngành học là cầu nối giữa kinh tế và kỹ thuật

Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển nhanh chóng và quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ, ngành Kinh tế xây dựng ngày càng trở thành một lựa chọn hấp dẫn nhưng chưa được nhiều người biết đến. Đây là ngành học đặc thù, kết hợp giữa kiến thức kinh tế, tài chính và kỹ thuật xây dựng, nhằm tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả của các dự án đầu tư xây dựng.

Ngành Kinh tế xây dựng trang bị cho sinh viên các kỹ năng về quản lý tài chính, lập dự toán, kiểm soát chi phí và phân tích hiệu quả đầu tư trong lĩnh vực xây dựng. Khác với ngành Kỹ thuật xây dựng – tập trung vào thiết kế và thi công – ngành này chú trọng đến việc lập kế hoạch ngân sách, quản lý chi phí, tổ chức đấu thầu và đánh giá hiệu quả tài chính của dự án. Sinh viên sẽ được đào tạo để trở thành cầu nối giữa kỹ sư và nhà quản lý, đảm bảo dự án được triển khai hiệu quả trong phạm vi tài chính cho phép.

Trước tốc độ đô thị hóa nhanh và sự phát triển mạnh mẽ của cơ sở hạ tầng, hàng loạt dự án xây dựng liên tục được triển khai từ thành thị đến nông thôn. Trong bối cảnh đó, chuyên viên Kinh tế xây dựng trở thành nhân sự quan trọng, đóng vai trò không thể thiếu trong việc kiểm soát chi phí và đảm bảo hiệu quả đầu tư. Họ giúp nhà đầu tư tránh lãng phí, tối ưu ngân sách và đảm bảo công trình đạt được cả tiêu chuẩn kỹ thuật lẫn hiệu quả kinh tế – yếu tố đặc biệt cần thiết trong xu hướng phát triển bền vững hiện nay.

Cơ hội nghề nghiệp rộng mở nhưng vẫn ít người theo học

Chương trình đào tạo ngành Kinh tế xây dựng được xây dựng dựa trên bốn nhóm kiến thức trọng tâm, giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về lý thuyết lẫn kỹ năng thực tiễn.

Thứ nhất, sinh viên được học cách lập, phân tích và thẩm định các dự án đầu tư xây dựng. Nội dung đào tạo bao gồm việc xác định tổng mức đầu tư, lập dự toán công trình, đánh giá hiệu quả tài chính và tổ chức quyết toán sau dự án. Những kiến thức này đóng vai trò nền tảng, giúp sinh viên tham gia hiệu quả vào công tác lập kế hoạch và kiểm soát tài chính cho các dự án xây dựng.

Thứ hai, chương trình tập trung vào lĩnh vực kinh tế dự án, đặc biệt là việc đánh giá hiệu quả của các sản phẩm, dịch vụ và công nghệ trong ngành xây dựng. Sinh viên sẽ được trang bị khả năng phân tích chi phí – lợi ích, so sánh các phương án thi công và lựa chọn giải pháp tối ưu về mặt kinh tế.

Thứ ba, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức liên quan đến quản trị doanh nghiệp xây dựng, bao gồm quản lý nhân sự, quản lý tài chính, tổ chức thi công và điều hành sản xuất. Mục tiêu là giúp sinh viên có đủ năng lực để đảm nhận các vị trí quản lý trong doanh nghiệp xây dựng, nhà thầu hoặc các công ty đầu tư hạ tầng.

Thứ tư, chương trình đào tạo cũng đặc biệt chú trọng đến kỹ năng quản lý dự án đầu tư xây dựng. Sinh viên sẽ học cách lập kế hoạch tổng thể, phối hợp với các bộ phận liên quan, giám sát tiến độ, kiểm soát chi phí và đảm bảo chất lượng công trình. Đây là những kỹ năng thiết yếu giúp sinh viên tự tin đảm nhiệm vai trò trưởng nhóm hoặc quản lý dự án sau khi tốt nghiệp.

Bên cạnh nền tảng kiến thức chuyên ngành, chương trình còn tích hợp nhiều kỹ năng mềm và năng lực hỗ trợ để giúp sinh viên nhanh chóng thích nghi và phát triển trong môi trường làm việc thực tế. Cụ thể, sinh viên sẽ được rèn luyện các kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, thuyết trình, đồng thời tăng cường năng lực sử dụng ngoại ngữ và phần mềm chuyên ngành – những công cụ thiết yếu không chỉ hỗ trợ công việc hàng ngày, các kỹ năng được trang bị còn là lợi thế lớn khi ứng tuyển vào những vị trí yêu cầu trình độ chuyên môn cao.

Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Kinh tế xây dựng có thể đảm nhiệm nhiều vị trí công việc tại:

Các doanh nghiệp xây dựng, nhà thầu thi công: đảm nhiệm các vị trí như chuyên viên dự toán, quản lý chi phí, lập kế hoạch thi công hoặc kiểm soát tài chính dự án.
Các công ty tư vấn thiết kế và giám sát xây dựng: tham gia thẩm định dự toán, tư vấn đầu tư hoặc kiểm toán chi phí đầu tư.
Ban quản lý dự án của Nhà nước hoặc tư nhân: đảm nhiệm vai trò chuyên viên điều phối dự án, quản lý tiến độ và giám sát tài chính đầu tư.
Các công ty kiểm toán và tổ chức tài chính như ngân hàng đầu tư: chịu trách nhiệm thẩm định tài chính cho các dự án xây dựng và bất động sản.
Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng: làm việc tại các sở xây dựng, phòng quản lý đô thị, ban quản lý đầu tư công; tham gia kiểm tra, thẩm định và phê duyệt các hoạt động liên quan đến xây dựng và đấu thầu.

Đặc biệt, với nền tảng kiến thức vững chắc cả về kỹ thuật lẫn tài chính, người học còn có thể phát triển theo hướng quản trị doanh nghiệp, khởi nghiệp trong các lĩnh vực xây dựng, bất động sản; hoặc tiếp tục theo học bậc cao học, nghiên cứu chuyên sâu về kinh tế đầu tư, quản lý xây dựng và phát triển hạ tầng.

Mức lương khởi điểm cho sinh viên mới ra trường dao động từ 10–15 triệu đồng/tháng, và có thể tăng nhanh lên đến 20–30 triệu đồng/tháng đối với các vị trí quản lý, trưởng nhóm dự toán hoặc chuyên viên đấu thầu có kinh nghiệm. Trong các tập đoàn lớn, mức thu nhập thậm chí còn cao hơn nếu người lao động nắm giữ vai trò cố vấn tài chính hoặc quản lý dự án cấp cao.

Dù triển vọng nhưng số lượng sinh viên theo học vẫn chưa tương xứng với nhu cầu thực tế, khiến thị trường “khát” nhân lực chất lượng cao trong ngành này. Đây chính là cơ hội vàng cho những ai có định hướng rõ ràng và muốn khẳng định bản thân trong một lĩnh vực có tính ứng dụng cao, thu nhập tốt và giàu triển vọng.

Tại Việt Nam, các trường đào tạo ngành Kinh tế xây dựng gồm: Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Kiến trúc Hà Nội, Đại học Giao thông Vận tải (Cơ sở phía Nam), Đại học Bách Khoa – Đại học Đà Nẵng.... Năm 2024, điểm chuẩn ngành này dao động từ 21–23, 9 điểm.

Theo Eva