Tỷ lệ thất nghiệp bậc đại học cao hơn dạy nghề
Tại hội nghị về giáo dục nghề nghiệp mới đây, ông Nguyễn Văn Cường, Phó vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng, cho hay tỷ lệ lao động qua đào tạo, có bằng cấp, chứng chỉ của Việt Nam còn thấp.
Mặc dù tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng liên tục thời gian qua, xét trong tương quan lực lượng kinh tế và so với các nước trong khu vực khác, nó vẫn còn thấp so với nhu cầu phát triển của nền kinh tế.
Tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ hiện chiếm 21,8% lực lượng lao động, bằng 1/3 các nước và các nền công nghiệp mới như Hàn Quốc, Singapore. Ở nhiều nước, tỷ lệ này phổ biến là 50%.
Sinh viên ngành Y thực tập trên mô hình. Ảnh: H.A.
Lực lượng lao động có trình độ cao đẳng, đại học chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số lao động có bằng cấp. Tuy nhiên, số lao động có trình độ cao đẳng trở lên ở Việt Nam mới chỉ đạt khoảng 30 người/1.000 dân, trong khi con số tương ứng của Hàn Quốc là 52 và Nhật Bản 70.
Theo khảo sát của World Bank, so với các nước như Malaysia, Thái Lan, Singapore, Indonesia, đầu tư tính trên đầu sinh viên của Việt Nam rất thấp. Năm 2013, Việt Nam đầu tư trung bình 645 USD/sinh viên, trong khi ở Singapore, con số này là 12.013 USD/sinh viên (gấp gần 20 lần Việt Nam).
Đó là chưa kể tình trạng thiếu nguồn nhân lực cao cấp, các kỹ sư kỹ thuật, công nhân kỹ thuật trình độ cao, do cấu trúc đào tạo lao động còn có nhiều bất hợp lý.
Sinh viên trường cao đẳng y dược được hướng dẫn thực hành. Ảnh: H.A.
Cơ cấu lao động theo bằng cấp phát triển lệch dẫn đến tình trạng thiếu lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Thực trạng "thừa thầy thiếu thợ" là một vấn đề nan giải.
Trong nhóm lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật, người có trình độ càng cao, tỷ lệ thất nghiệp càng lớn. Năm 2016, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm lao động có bằng cấp, chứng chỉ là 1,11% so với 2,9% (tỷ lệ thất nghiệp chung). Năm 2017, tỷ lệ này 0,86% so với tỷ lệ thất nghiệp chung 2,38%.
Điều đáng nói, tỷ lệ thất nghiệp của nhóm lao động có trình độ đại học trở lên luôn cao hơn nhiều lần so với lao động có trình độ thấp hơn.
Năm 2016, tỷ lệ thất nghiệp của lao động có trình độ đại học trở lên cao gấp 1,6 lần tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm lao động có trình độ cao đẳng, gấp 2,6 lần tỷ lệ thất nghiệp ở lao động trình độ trung cấp chuyên nghiệp và gấp 6 lần lao động dạy nghề.
Năm 2017, tỷ lệ thất nghiệp của nhóm lao động trình độ đại học trở lên cao gấp 3,2-3,9 lần tỷ lệ thất nghiệp ở 3 nhóm lao động có trình độ thấp hơn.
Sinh viên Cao đẳng nghề Việt Mỹ.
Năm 2012, 15,43% lao động có trình độ đại học trở lên làm nghề có chuyên môn kỹ thuật bậc trung trở xuống. Đến năm 2017, tỷ lệ này tăng lên đến 23%.
Xu thế này một mặt phản ánh sự lãng phí trong đầu tư cho đào tạo và sử dụng lao động trình độ cao, mặt khác cho thấy sự chưa tương xứng giữa bằng cấp và chất lượng thực sự của lao động được đào tạo. Giáo dục cần đặt ra yêu cầu đào tạo phải phù hợp nhu cầu sử dụng lao động của thị trường thay vì đào tạo điều người lao động muốn.
Như vậy, lao động có bằng cấp, chứng chỉ ở Việt Nam, nhất là lao động có trình độ cao, chưa đáp ứng được với yêu cầu phát trển. Bằng cấp được đào tạo chưa đạt được tiêu chuẩn quốc tế nên đội ngũ này đang có nguy cơ mất dần thế cạnh tranh. Điều này có nguy cơ dẫn đến lao động nước ta không những không cạnh tranh được ở thị trường nước ngoài, mà còn mất cả thị trường trong nước khi phải đối phó với dòng lao động "chảy ngược", có năng suất lao động cao hơn từ nước ngoài đổ vào khi hội nhập.
Huỳnh Anh - Zing News.
Bài viết khác
Ngành học này mấy năm trước ai theo sẽ bị mắng là "liều", phụ huynh lo sốt vó, giờ ra trường lương 60 triệu/tháng
Ngày đăng: 25/06/2025 - Lượt xem: 126
Ngành học này mấy năm trước ai theo sẽ bị mắng là "liều", phụ huynh lo sốt vó, giờ ra trường lương 60 triệu/tháng
Xem thêm [+]Đề xuất: Sinh viên ngành kỹ thuật, công nghệ được hỗ trợ 3,6 triệu/tháng
Ngày đăng: 25/06/2025 - Lượt xem: 58
Đề xuất: Sinh viên ngành kỹ thuật, công nghệ được hỗ trợ 3,6 triệu/tháng
Xem thêm [+]Ngành nghề nào ở Việt Nam đứng trước nguy cơ thất nghiệp cao?
Ngày đăng: 24/06/2025 - Lượt xem: 122
Ngành nghề nào ở Việt Nam đứng trước nguy cơ thất nghiệp cao?
Xem thêm [+]Ngành ngôn ngữ đang khủng hoảng: AI dạy, nói, dịch quá nhanh - 4 năm học chưa chắc bằng 30 giây tra app!
Ngày đăng: 24/06/2025 - Lượt xem: 71
Ngành ngôn ngữ đang khủng hoảng: AI dạy, nói, dịch quá nhanh - 4 năm học chưa chắc bằng 30 giây tra app!
Xem thêm [+]3 ngành học triển vọng tại Việt Nam: Ra trường dễ có việc, thu nhập đáng mơ ước
Ngày đăng: 24/06/2025 - Lượt xem: 99
3 ngành học triển vọng tại Việt Nam: Ra trường dễ có việc, thu nhập đáng mơ ước
Xem thêm [+]Nghề gì còn sống trong kỷ nguyên AI? Cha đẻ trí tuệ nhân tạo chỉ đích danh
Ngày đăng: 24/06/2025 - Lượt xem: 66
Nghề gì còn sống trong kỷ nguyên AI? Cha đẻ trí tuệ nhân tạo chỉ đích danh
Xem thêm [+]Việt Nam có 1 ngành học 4 năm liền lọt top thế giới: Điểm chuẩn ‘dễ thở’, lương tới 46 triệu/ngày
Ngày đăng: 23/06/2025 - Lượt xem: 78
Việt Nam có 1 ngành học 4 năm liền lọt top thế giới: Điểm chuẩn ‘dễ thở’, lương tới 46 triệu/ngày
Xem thêm [+]AI đã giỏi ngang tiến sĩ, người trẻ nên chọn ngành học nào để ra trường có việc làm?
Ngày đăng: 23/06/2025 - Lượt xem: 55
AI đã giỏi ngang tiến sĩ, người trẻ nên chọn ngành học nào để ra trường có việc làm?
Xem thêm [+]Những trường đại học nào sắp phải tinh giản, sáp nhập?
Ngày đăng: 23/06/2025 - Lượt xem: 77
Những trường đại học nào sắp phải tinh giản, sáp nhập?
Xem thêm [+]Một trường đại học 'chơi lớn', dành hơn 70 tỷ trao học bổng cho tân sinh viên
Ngày đăng: 23/06/2025 - Lượt xem: 34
Một trường đại học 'chơi lớn', dành hơn 70 tỷ trao học bổng cho tân sinh viên
Xem thêm [+]Danh mục ngành nghề
Góc cuộc thi
- Không thi thực hành trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia 2021-2022
- Học sinh Việt vô địch cuộc thi Tin học văn phòng thế giới
- Sinh viên văn hóa đạt giải Nhất cuộc thi về ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo
- [Nghề nào cho em] Năng lực bản thân - Vũ khí của sự khác biệt
- [Nghề nào cho em] Đơn phương nghề báo
- [Nghề nào cho em] Ước mơ hay xu thế - lựa chọn con đường phía trước
- [Nghề nào cho em] Hành trình của những giấc mơ
- [Nghề nào cho em] Đại học có phải con đường duy nhất để dẫn đến thành công