Phương pháp LOCI – kĩ thuật kinh điển giúp bạn tăng khả năng ghi nhớ gấp bội

Không phải ai trong chúng ta cũng sở hữu trí nhớ siêu đẳng. Phần đông mọi người đều có thể dễ dàng quên tên ai đó, số điện thoại của họ hay bất kì dạng thông tin nào khi mới bắt gặp lần đầu. Tuy nhiên, bạn có thể giúp cho trí nhớ của mình được “nâng cấp” bằng phương pháp LOCI – một trong những kỹ thuật bộ nhớ kinh điển.

1. Phương pháp Loci là gì?

Vậy thứ được gọi là Phương pháp Loci - hay còn được biết đến với cái tên là Cung Điện Trí Nhớ - thực chất là gì? Đó là một phương pháp tăng cường trí nhớ bằng cách hình tượng hóa và dùng đến trí nhớ không gian. Nó gắn chặt những thông tin quen thuộc lại với nhau để từ đó bạn có thể nhanh chóng nhớ lại các dữ kiện. Nó được cho là xuất phát từ những người Hy Lạp và La Mã cổ đại, và được sử dụng bởi các nhà vô địch về trí nhớ trên khắp thế giới.

Đây là một kỹ thuật nên được dạy trong các trường học trên toàn cầu. Điểm mấu chốt ở đây là hãy quên việc cố gắng nhồi nhét các sự kiện và thông tin vào đầu mình bằng cách lặp đi lặp lại chúng. Thay vào đó, hãy cố gắng liên kết các ý tưởng theo những cách thú vị cho phép bạn dễ dàng nhớ lại các dữ kiện. Về cơ bản, đó là một chuyến hành trình xuyên qua tâm trí mình.

2. Nguồn gốc ra đời 
Loci là một phương pháp ghi nhớ có lịch sử lâu đời. Theo Bách khoa toàn thư về Triết học Stanford, phương pháp LOCI được sáng tạo bởi nhà thơ Simonides (c.556-c.468 TCN) – sống cách đây hơn 2000 năm.

Trong một bữa tiệc lớn mà ông tham dự, cả phòng tiệc đã bị sụp đổ hoàn toàn, chỉ còn lại nhà thơ này sống sót. Vì vậy, để giúp nhận diện những nạn nhân xấu số trong thảm họa, ông đã vận dụng trí tưởng tượng của mình để nhớ lại từng nhân vật và vị trí họ đứng trước khi tai nạn xảy ra. Bằng cách này, nhà thơ Simonides đã giúp nhận diện được toàn bộ những người đã chết trong tai nạn mặc dù khuôn mặt của họ đã bị biến dạng tới mức không nhận ra.

Từ đây phương pháp ghi nhớ LOCI ra đời – Từ loci là dạng số nhiều của từ locus (tức là vị trí)

Phương pháp Loci đã được thử nghiệm và đưa vào ứng dụng từ hàng thế kỉ trước bởi người Hy Lạp và người La Mã, nhưng chính họ có lẽ cũng chưa biết tại sao phương pháp này lại có tác dụng.

Trong một bài nghiên cứu được xuất bản năm 2018, Hagstrom và Winman từ Đại học Uppsala, Thụy Điển đã chỉ ra rằng cách hoạt động của Loci dựa trên những nguyên lý cơ bản của bộ não con người. Khi chúng ta cố gắng nhớ về những gì đã học hoặc lưu trữ trước kia, những ký ức sẽ xuất hiện theo từng cụm thay vì được gợi lại với một thứ tự hoàn toàn ngẫu nhiên. Những cụm này được tạo nên từ những ký ức có liên hệ với nhau, có thể là về phương diện thời gian (được bộ não ghi chép lại trong cùng một khoảng thời gian), ngữ nghĩa (liên quan đến cùng một sự vật) hoặc bối cảnh không gian (xuất hiện tại cùng một địa điểm). Các nghiên cứu trước đó đã chỉ ra rằng bối cảnh không gian có tầm quan trọng rất lớn trong bộ nhớ sự kiện (episodic memory). Ta có thể ví nó như một chiếc giàn đã tồn tại sẵn trong bộ não con người và những gì con người trải qua sẽ được xây dựng bên trên chiếc giàn đó. Nói cách khác, chúng trở nên gắn liền với bối cảnh không gian đã có, từ đó tạo nên các ký ức mới. Khi cần truy xuất trí nhớ, con người sẽ tự động phục hồi lại bối cảnh (chiếc giàn) để lấy ra các thông tin đã lưu giữ. Trong trường hợp không có bối cảnh nào có thật để sử dụng, chúng có thể được thay thế bằng một không gian bất kì được tạo ra bởi trí tưởng tượng mà vẫn không ảnh hưởng đến quá trình ghi nhớ thông tin (Hagstrom và Winman 452).

Để nhớ lại từng mục, hãy hình dung một khung cảnh quen thuộc với bạn chẳng hạn như căn phòng ngủ của bạn, con đường hằng ngày bạn vẫn đi qua và gán từng mục sự kiện bạn cần nhớ với những thứ bạn thấy trong phòng hay trên đường đi. Vì vậy, nếu bạn có thể liên kết điều gì đó (ý tưởng chính, mục với danh sách, v.v.) với địa điểm mà bạn biết rõ, vị trí sẽ hoạt động như một dấu hiệu giúp ghi nhớ những gì bạn đang cố gắng ghi nhớ.

3. Các phương pháp ghi nhớ LOCI

3.1 Tạo ra một Cung Điện Trí Nhớ

Hãy cùng xem kỹ thuật này vận hành ra sao nào.

Bước 1: Hãy chọn một địa điểm mà bạn đã quen thuộc (như là ngôi nhà hiện tại của bạn).

Bước 2: Hãy diễn thử chuyến hành trình này trong trí óc mình một vài lần. Hãy cố gắng nghĩ về cảm xúc của bạn trong mỗi căn phòng.

Bước 3: Hãy đặt một mẩu thông tin vào mỗi phòng và gắn chặt nó vào một góc phòng hoặc một vật thể hữu hình nào đó, như chiếc giường chẳng hạn.

Bước 4: Hãy vẽ ra Cung Điện Trí Nhớ của bạn.

Bước 5: Hãy bắt đầu chuyến hành trình của bạn và làm cho mọi thứ trở nên thú vị, nhờ đó chúng sẽ tự hiện lên trong tâm trí bạn (chẳng hạn như những hình ảnh khỏa thân ở những vị trí kỳ cục!). Điểm mấu chốt là làm sao cho thông tin được nhớ lâu. Về cơ bản, hãy thỏa sức bay bổng và sáng tạo hết cỡ với kỹ thuật này... bạn đâu cần phải kể nó ra với ai.

3.2 Phương pháp Loci dùng trong Hình học

Hãy cùng áp dụng thử xem phương pháp này có thể hiệu quả ra sao trong toán học nhé. Nếu bạn đang học môn Hình học, vốn là một môn khá khó, thì hãy cùng xem nó có thể được thực hiện ra sao bằng cách sử dụng Cung Điện Trí Nhớ kết hợp với một thủ thuật ghi nhớ bằng chữ (mnemonic device) (Nhớ Bằng Chữ Cái Đầu Tiên).

3.3 Làm thế nào để ghi nhớ giá trị của số Pi

Số Pi là một hằng số toán học. Đó là tỷ số giữa chu vi của đường tròn và đường kính của nó. Thường thì người ta sẽ lấy xấp xỉ nó bằng 3,14 hoặc 3,14159. Nhưng số Pi đã được tính ra tới chữ số thứ triệu tỷ... tức là 2.000.000.000.000.000! Tôi không mong đợi ai tính toán con số đó cả, nhưng hãy cùng xem qua một cách đơn giản để ghi nhớ số Pi tới 10 chữ số thập phân nhé.

Để làm được việc đó, chúng ta chỉ đơn giản là đếm số chữ cái của mỗi từ. Số Pi tới 10 chữ số thập phân (độ dài của các từ chính là các chữ số) là:

May I have a large container of coffee ready for today? (Hôm nay tôi có được chuẩn bị sẵn một cốc cà phê lớn không nhỉ?)
May (3) I (1) have (4) a (1) large (5) container (9) of (2) coffee (6) ready (5) for (3) today (5)
Vậy chúng ta tìm được số Pi tới 10 chữ số thập phân là 3,1415926535

3.4 Ghi nhớ bằng chữ + Phương pháp Loci = Trí nhớ siêu phàm

Nếu bạn đang muốn có được trí nhớ siêu phàm thì hãy thử kết hợp thủ thuật ghi nhớ bằng chữ với Phương pháp Loci. Hãy cùng xem qua vài ví dụ về việc này nhé.

3.5 Ghi nhớ số ngày trong tháng

3.6 Ghi nhớ địa lý thế giới

Hãy nhìn vào chữ cái đầu tiên trong tên của mỗi quốc gia và tạo nên một câu dễ nhớ mà trong đó các chữ cái đầu tiên của mỗi từ cũng chính là chữ cái đầu tiên của tên nước.

3.7 Đừng ghi nhớ nữa mà hãy bắt đầu vui chơi đi

Một khi đã bắt đầu luyện tập các kỹ thuật trên đây, bạn sẽ kinh ngạc khi thấy chúng có hiệu quả mạnh mẽ đến mức nào. Chúng rất vui, dễ học, dễ dùng và có hiệu quả ngay lập tức. Thật khó tin được một vài trong số các kỹ thuật điên rồ này lại có hiệu quả cao đến mức nào. Vậy hãy phá cách, hãy vui chơi, và hãy phát triển một trí nhớ siêu phàm đi nhé!

4. Phương pháp Loci hoạt động như thế nào? 

Ví dụ:

Trước tiên, hãy nhớ lại phòng ngủ quen thuộc của bạn và các đồ vật trong phòng.

Tiếp theo, hình dung từng phần thông tin mà bạn cần ghi nhớ và gán nó với từng đồ vật tương ứng trong phòng.

Chẳng hạn nếu bạn cần nhớ danh sách 5 món đồ vật cần mang đi dã ngoại cuối tuần này, gồm có: khăn trải picnic, cốc nhựa, lọ hoa, bình nước, mũ

Bạn có thể tưởng tượng như sau, tôi bước chân vào phòng thấy chiếc khăn đặt trên giường, bên cạnh tủ trang điểm là 1 bình nước và cốc nhựa, cạnh cửa sổ có bình nước, trên giá treo đồ có một chiếc mũ.

Khi bạn liên kết các thông tin này với nhau, bạn sẽ cảm thấy dễ nhớ hơn thay vì lẩm nhẩm trong miệng hàng chục lần để cố nhồi nhét chúng vào bộ nhớ.

Phương pháp loci đã được chứng minh là một kỹ thuật ghi nhớ hiệu quả từ thời cổ đại đến hiện đại. Hình thức ghi nhớ này rất tốt khi bạn đang cố gắng chuẩn bị một bài phát biểu, cuộc họp hoặc bài thuyết trình.

5. Phương pháp Loci hiệu quả ra sao?

Phương pháp loci là một phương pháp học rất hiệu quả, với một số nghiên cứu đã chứng minh sự cải thiện đáng kể trong khả năng nhớ lại thông tin khi sử dụng nó.

Các nghiên cứu đã được thực hiện trên nhiều lứa tuổi bao gồm sinh viên đại học, sinh viên y khoa và người lớn tuổi học. Phương pháp loci đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải thiện hiệu suất trí nhớ ở mỗi nhóm.

Thật thú vị, một trong những nghiên cứu đã nêu ra câu hỏi liệu phương pháp Loci có được người lớn tuổi sử dụng sau khi họ được đào tạo phương pháp này hay không vì nó đòi hỏi sự chú ý và liên kết thông tin cao độ. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng khoảng 25% số người tham gia nghiên cứu của tiếp tục sử dụng phương pháp Loci sau khi được đào tạo và hiệu suất trí nhớ của họ được cải thiện đáng kể.

Một trong những lý do khiến phương pháp loci có hiệu quả là nó sử dụng cách diễn tập thông tin phức tạp hơn là thay vì học vẹt. Mặc dù phương pháp Loci có lẽ ít được biết đến hơn so với các kỹ thuật ghi nhớ khác, song nó hiệu quả của nó đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu, do đó nó có thể là phương pháp đáng để bạn quan tâm nếu muốn cải thiện trí nhớ của mình.
Tạm kết 

Phương pháp ghi nhớ LOCI là một trong phương pháp vô cùng nổi tiếng để giúp bạn nhớ lâu hơn. Nếu bạn nào đã từng xem về cuộc thi Siêu ghi nhớ sẽ thấy đây là một trong phương pháp ghi nhớ số Pi dãy số vô hạn không tuần hoàn. Hướng nghiệp GPO hy vọng thông tin trên hữu ích với bạn đọc. Chúc các bạn thành công và có được trí nhớ siêu phàm nhé!

Theo Nam Bui - meosonghiendai

>> Xem thêm:

• Trắc nghiệm tâm lý Big Five - Bạn có điểm mạnh gì?