Trọng tâm của giáo dục không nằm ở tri thức mà là hạnh phúc
Charles Levin, người từng đảm nhiệm chức vị hiệu trưởng trường Đại học Yale suốt 20 năm nói: “Nền giáo dục chân chính không truyền thụ bất cứ tri thức và kỹ năng nào, nhưng lại có thể khiến con người chiến thắng bất kỳ môn học hay nghề nghiệp nào. Đây mới là nền giáo dục chân chính.”
Dưới đây là những nhận thức về bản chất giáo dục của 4 người nổi tiếng trong 4 lĩnh vực khác nhau.
Bước ra tìm hiểu toàn bộ thế giới là bài học trẻ cần học
Catharine Drew Gilpin Faust, hiệu trưởng thứ 28 và cũng là nữ hiệu trưởng duy nhất của trường Đại học Harvard trong vòng 300 năm qua từng nói: “Bước ra tìm hiểu toàn bộ thế giới là bài học trẻ cần học”.
Trong một lần diễn thuyết, bà đã dùng trải nghiệm của chính bản thân nói rằng rốt cuộc vì sao cần phải bước ra ngoài và ngắm nhìn thế giới này.
Thế giới có quá nhiều thứ chúng ta nên làm quen và khám phá, không chỉ giới hạn trong việc học ngôn ngữ của một quốc gia khác. Ngôn ngữ chỉ là công cụ, điều quan trọng hơn là học một nền văn hóa và lịch sử mới lạ, sự nhân văn và cuộc sống của một mảnh đất khác. Khi thế giới trong mắt chúng ta rộng lớn hơn, chúng ta cũng sẽ trở nên nhân văn, tự tại hơn. Trên thực tế, việc tiếp nhận và tôn trọng sự khác biệt đã trở thành “trọng điểm” trong việc chúng ta tìm hiểu thế giới.
Giáo dục không giáo dục tri thức và kỹ năng, nhưng lại có thể khiến con người chiến thắng bất kỳ môn học hay nghề nghiệp nào
Rick Levin là một nhà giáo dục nổi tiếng thế giới, từng đảm nhiệm chức hiệu trưởng tại Đại học Yale từ năm 1993 tới năm 2013. Ông nói: “Nếu một học sinh sau khi tốt nghiệp từ trường Đại học Yale, dẫu đã có trong tay tri thức hay một kỹ năng chuyên nghiệp nào đó, nhưng đây lại là sự thất bại lớn nhất của giáo dục Đại học Yale”.
Bởi vì ông tin rằng kiến thức và kỹ năng chuyên môn là những thứ mà sinh viên cần học và thành thạo sau khi tốt nghiệp đại học theo mong muốn của họ, nhưng đây lại không phải là nhiệm vụ của giáo dục Đại học Yale.
Trong bài diễn văn “Công tác đại học” của mình, Rick Levin nhắc rằng: “Yale dốc sức đào tạo ra những nhân vật lãnh tụ. Trọng tâm của giáo dục đại học chính quy là những kiến thức chung, là bồi dưỡng năng lực tư duy độc lập, năng lực phản biện và đặt định cơ sở cho việc học tập suốt đời.”
Giáo dục những kiến thức chung trong tiếng Anh gọi là “Liberal education”, còn có nghĩa là “Giáo dục tự do”, là nuôi dưỡng sự tự do cho tâm hồn. Hạt nhân của nó là tự do phát huy tố chất tiềm tàng của cá nhân, tự do lựa chọn phương hướng học tập, không bị áp lực mệt mỏi bởi công danh, xác định phương hướng trưởng thành cho sinh mệnh, cống hiến cho xã hội, cho sự tiến bộ của nhân loại.
Giáo dục không thay đổi môi trường sống, nhưng lại có thể thay đổi phương thức tư duy của con người
Vào năm 2005, David Foster Wallace, một tiểu thuyết gia quá cố của Mỹ từng diễn thuyết trong Lễ tốt nghiệp của Học viện Kenyon College. Wallace là một nhà văn có ảnh hưởng lớn ở phương Tây, ông được vinh danh là “Nhà văn có sức sáng tạo nhất trong 20 năm qua”.
Trong phần mở đầu bài diễn thuyết của mình, ông kể một câu chuyện rằng: “Hai con cá trẻ tuổi gặp một con cá lớn tuổi. Con cá lớn tuổi cất lời chào: “Chào buổi sáng, các cậụ bé! Nước ở đây thế nào?” Hai chú cá trẻ tuổi vẫn tiếp tục bơi. Một lúc sau, cuối cùng một trong hai chú cá không thể tiếp tục im lặng bèn cất tiếng hỏi chú cá còn lại: “Nước” là thứ gì?”
Cuộc sống của một người trẻ ngày nay cũng vậy. Họ phải thức giấc thật sớm, vội vàng tới văn phòng, ứng phó với một ngày làm việc 8-10 giờ đồng hồ đầy thách thức. Sau đó lại đi siêu thị, nấu cơm, chăm sóc gia đình, nghỉ ngơi một chút rồi lại lên giường đi ngủ sớm. Bởi vì ngày hôm sau họ lại phải tiếp tục vòng quay đó một lần nữa.
Con người rất dễ hình thành những thói quen vô thức trong một cuộc sống như vậy: Lướt điện thoại một cách vô thức, tăng guồng quay cuộc sống, rơi vào những chuyện vụn vặt tương cà mắm muối, mà lơ là mọi việc và mọi người xung quanh. Họ dễ rơi vào tâm trạng thờ ơ, phẫn nộ, oán trách một cách không tự biết.
Giống như câu chuyện về những chú cá, khi sống trong “nước” quá lâu, chúng đã không còn biết tới nước là thứ gì nữa.
Giáo dục có giúp bạn sống hạnh phúc hơn hay không quyết định ở phương thức tư duy có ý thức
Giáo sư Tal Ben-Shahar tại trường Đại học Harvard, trong “Bài học hạnh phúc” đã nói rằng: “Hạnh phúc quyết định ở phương thức tư duy có ý thức”.
Dưới đây là 11 điểm về phương thức tư duy có ý thức giúp bạn hạnh phúc:
1. Không ngừng hỏi về vấn đề của bản thân. Mỗi một vấn đề đều sẽ mở ra những con đường khám phá mới cho chúng ta. Sau đó những thứ xứng đáng cho bạn tin theo và ngưỡng vọng sẽ hiển hiện trong cuộc sống hiện thực của bạn.
2. Tin tưởng vào bản thân. Làm thế nào mới có thể làm được? Thông qua mỗi lần giải quyết vấn đề, chấp nhận thử thách, thông qua tưởng tượng về thị giác, hãy nói với bản thân mình rằng nhất định phải làm tốt, và đặt niềm tin vào người khác.
3. Học cách chấp nhận thất bại. Nếu không, bạn vĩnh viễn sẽ không thể trưởng thành.
4. Học cách chấp nhận sự không hoàn mỹ. Cuộc sống không phải là một đường thẳng tắp, mà là một đường cong gấp khúc hướng lên trên.
5. Cho phép bản thân có những cảm xúc bình thường, gồm cả những cảm xúc tích cực và tiêu cực.
6. Ghi nhật ký.
7. Suy nghĩ tích cực về tất cả những vấn đề bạn gặp phải, học cách cảm kích chúng. Cảm kích có thể mang lại niềm vui đơn thuần nhất cho nhân loại.
8. Đơn giản hóa cuộc sống. Coi trọng sự tinh túy, không coi trọng số lượng. Học cách nói không với những điều bản thân không mong muốn.
9. Yếu tố hạnh phúc đầu tiên là một mối quan hệ thân thiết. Đây là nhu cầu bẩm sinh của con người, cho nên, muốn có mối quan hệ thân thiết, hạnh phúc bền lâu cần học cách nỗ lực và cho đi.
10. Nghỉ ngơi và vận động hợp lý.
11. Làm việc có 3 tầng thứ: Công việc, sự nghiệp, sứ mệnh. Hãy tìm kiếm sứ mệnh của bạn trong thế giới này.
*** Hãy nhớ kỹ: Chỉ khi bản thân hạnh phúc, mới có thể khiến người khác hạnh phúc. Cách giáo dục con cái tốt nhất chính là làm những bậc cha mẹ thành thực. Vậy rốt cuộc thế nào mới là giáo dục chân chính?
Trong bài diễn thuyết của mình, Wallace nói: Mục đích của giáo dục không phải là học tri thức, mà là học một phương thức tư duy. Trong cuộc sống đầy ắp những chuyện vụn vặt vô bổ, chúng ta cần luôn giữ gìn ý thức tự ngã một cách tỉnh táo, không nên để cuộc sống kéo đi một cách vô thức, hãy sống trong sự kiểm soát của bản thân.
Một nền giáo dục chân chính là học cách suy nghĩ, lựa chọn, có niềm tin và tự do. Mục đích chân chính của giáo dục là giúp trẻ nhỏ có được năng lực đạt được hạnh phúc.
Lê Minh / Trithuc
Bài viết khác
Tuyển sinh 2023: Xét học bạ sớm, giành suất vào đại học
Ngày đăng: 19/05/2023 - Lượt xem: 2234
Nhiều phụ huynh có con học lớp 12 đánh giá cao hình thức nộp hồ sơ bằng phương thức học bạ, giúp thí sinh giảm áp lực thi cử, tăng cơ hội trúng tuyển đại học.
Xem thêm [+]Cẩn thận… 'trắng tay' với xét tuyển sớm
Ngày đăng: 10/05/2023 - Lượt xem: 2676
Theo quy định, trước 17 giờ 00 ngày 8/7, các cơ sở đào tạo mới phải hoàn thành công tác xét tuyển sớm.
Xem thêm [+]Tuyển sinh đại học năm 2023 tránh đi vào 'vết xe đổ'
Ngày đăng: 10/05/2023 - Lượt xem: 1862
Hiện, một số cơ sở đào tạo thông báo điểm trúng tuyển đầu vào hệ đại học chính quy bằng phương thức xét tuyển sớm.
Xem thêm [+]Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ?
Ngày đăng: 03/05/2023 - Lượt xem: 2922
Vào mùa tuyển sinh, chủ đề chọn nghề, chọn trường luôn khiến các học sinh băn khoăn, khó đưa ra quyết định.
Xem thêm [+]Nhiều trường đại học tăng học phí: "Những con số biết nói"
Ngày đăng: 03/05/2023 - Lượt xem: 1302
Mùa tuyển sinh đại học năm nay, nhiều trường đại học thông báo sẽ tăng học phí trong năm học mới 2023-2024.
Xem thêm [+]Tuyển sinh 2023: Cần cân nhắc "bài toán học phí" khi chọn ngành, chọn trường
Ngày đăng: 18/04/2023 - Lượt xem: 1052
Sau 2 năm không tăng học phí do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều trường đại học, học viện dự kiến tăng 10-20% học phí từ năm học 2023-2024.
Xem thêm [+]Cần đảm bảo công bằng giữa các phương thức xét tuyển
Ngày đăng: 18/04/2023 - Lượt xem: 1341
Tính đến thời điểm này, đã có hàng loạt trường đại học (ĐH) công bố phương án tuyển sinh năm 2023. Bên cạnh việc các trường giữ ổn định phương thức tuyển sinh, giảm bớt các phương thức tuyển sinh không hiệu quả nhằm tạo thuận lợi cho thí sinh thì vẫn còn một số trường sử dụng quá nhiều phương thức xét tuyển, rất dễ gây nhầm lẫn.
Xem thêm [+]Nhiều trường đại học công bố điểm sàn các phương thức xét tuyển sớm
Ngày đăng: 16/04/2023 - Lượt xem: 1126
Thí sinh cần cập nhật điểm sàn các phương thức xét tuyển sớm của các trường đại học để tăng cơ hội trúng tuyển.
Xem thêm [+]Vừa luyện thi tốt nghiệp THPT, vừa lo thi đánh giá năng lực: Thí sinh lưu ý gì?
Ngày đăng: 12/04/2023 - Lượt xem: 1292
Ngày càng nhiều các trường đại học sử dụng phương thức xét điểm thi đánh giá năng lực trong tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, việc ôm đồm nhiều phương thức xét tuyển đang khiến không ít học sinh cuối cấp tăng áp lực.
Xem thêm [+]Tuyển sinh đại học 2023: Cẩn trọng với ngành mới
Ngày đăng: 09/04/2023 - Lượt xem: 1579
Những ngành nghề “hot” hoặc các ngành nghề liên quan tới lĩnh vực khoa học công nghệ luôn có sức hút lớn với thí sinh và phụ huynh trong các mùa tuyển sinh. Nắm bắt xu thế đó, năm 2023 hàng loạt các trường đại học công bố mở những ngành học mới đáp ứng nhu cầu xã hội. Giữa “ma trận” thông tin tuyển sinh, áp lực chọn ngành, chọn nghề lại...
Xem thêm [+]Danh mục ngành nghề
Góc cuộc thi
- Không thi thực hành trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia 2021-2022
- Học sinh Việt vô địch cuộc thi Tin học văn phòng thế giới
- Sinh viên văn hóa đạt giải Nhất cuộc thi về ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo
- [Nghề nào cho em] Năng lực bản thân - Vũ khí của sự khác biệt
- [Nghề nào cho em] Đơn phương nghề báo
- [Nghề nào cho em] Ước mơ hay xu thế - lựa chọn con đường phía trước
- [Nghề nào cho em] Hành trình của những giấc mơ
- [Nghề nào cho em] Đại học có phải con đường duy nhất để dẫn đến thành công