Các bước giúp bạn lựa chọn nghề nghiệp phù hợp

Có bao giờ bạn cảm thấy rất khó khăn để lựa chọn nghề nghiệp cho mình? Bởi vì cho đến giờ bạn vẫn chưa biết mình thích điều gì, và nghề nào sẽ thích hợp cho mình nhất? Nếu bạn còn đang phân vân như thế, bạn hãy tìm hiểu những bước dưới đây, có thể sẽ giúp bạn tìm ra “manh mối” cho nghề nghiệp lý tưởng của mình.

1. Tự đánh giá bản thân

Trước khi có thể chọn ra một nghề để theo đuổi, bạn phải hiểu rõ bản thân. Giá trị cốt lõi, mối quan tâm, năng khiếu, và các kỹ năng mềm sẽ là nền tảng để bạn có thể làm tốt một số công việc, trong khi nhiều người khác lại không hề phù hợp.

Hãy thử qua các công cụ tự đánh giá năng lực, các bài trắc nghiệm nghề nghiệp, để thu thập thông tin về các đặc điểm cũng như các danh sách nghề nghiệp liên quan dựa trên bài trắc nghiệm. Bên cạnh đó, hãy tìm đến một số chỉ dẫn từ các cố vấn nghề nghiệp hoặc chuyên gia phát triển nghề nghiệp - những người có thể giúp bạn chọn lọc công việc và điều hướng quá trình tự đánh giá bản thân diễn ra thuận lợi hơn.

2. Lập danh sách nghề nghiệp nên khám phá

Có thể trước mặt bạn lúc này có khá nhiều danh sách nghề nghiệp khác nhau, mỗi một danh sách ứng với một công cụ tự đánh giá mà bạn đã sử dụng. Để mọi thứ gọn gàng dễ xử lý thì bạn nên thống nhất chúng về một danh sách tổng hợp.

Đầu tiên, hãy tìm các nghề nghiệp nào xuất hiện trong hầu hết kết quả tự kiểm tra, viết chúng vào một danh sách trống đặt tên là “Nghề nghiệp nên khám phá”. Kết quả đánh giá cho thấy chúng phù hợp với một số đặc điểm của bạn, vì thế chắc chắn là bạn nên xem xét.

Tiếp theo, tìm bất kỳ nghề nghiệp nào trong các danh sách có sức thu hút lớn với bạn. Đó có thể là một công việc bạn đã biết đôi chút và muốn khám phá nhiều hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể lọc lại vài công việc thú vị có tiềm năng tương lai, mặc dù chưa biết nhiều. Nếu bạn dự đoán rằng mình có thể học thêm nhiều thứ mới mẻ, khác biệt không ngờ, cứ mạnh dạn thêm chúng vào danh sách tổng hợp.

3. Làm rõ các nghề nghiệp trong danh sách tổng hợp

Nào bây giờ hãy bắt tay vào lấy thêm thông tin về mỗi nghề nghiệp đã liệt kê trong danh sách tổng hợp. Để tránh quá sức, chỉ nên giới hạn số lượng nghề nghiệp trong khoảng từ 10 - 20 lựa chọn.

Hãy tìm bản mô tả công việc, yêu cầu về bằng cấp và đào tạo chuyên môn của các ngành nghề đó trên những trang tuyển dụng nhân sự. Khám phá thêm về các kỹ năng và điều kiện giúp ứng viên tăng lợi thế giành được công việc.

4. Làm ngắn danh sách (short list)

Tại thời điểm này, hãy bắt đầu thu hẹp danh sách của bạn hơn nữa. Dựa trên những điều khám phá được sau quá trình tìm hiểu, bạn có thể xoá bớt những nghề nghiệp bản thân không thực sự muốn theo đuổi. Nên hoàn tất danh sách rút gọn này với khoảng 2 - 4 lựa chọn, tuyệt đối không quá 5.

Nếu xét thấy một công việc có nhiều điều kiện chưa chấp nhận được nhưng không thể thương lượng, hãy gạch ra khỏi danh sách. Xoá tất cả những nghề nghiệp có nhiệm vụ không hấp dẫn bạn. Loại bỏ những công việc nào mà bạn thấy mình không có hoặc không muốn thực hiện các yêu cầu về đào tạo chuyên môn, học hỏi kỹ năng, trau dồi kiến thức, hoặc nếu bạn thiếu tố chất cần thiết để hoàn thành nó.

5. Thực hiện một số buổi phỏng vấn lấy thông tin

Khi chỉ còn lại vài nghề nghiệp trong danh sách, hãy bắt đầu nghiên cứu sâu hơn. Sắp xếp gặp gỡ với những người làm việc trong ngành nghề bạn quan tâm. Các đối tượng này có thể cung cấp kiến thức thực tiễn về nghề nghiệp trong danh sách của bạn. Hãy nhanh chóng tận dụng mạng lưới quan hệ, cả trực tiếp lẫn trực tuyến, để tìm cho được người chia sẻ thông tin cần thiết này.

6. Ra quyết định lựa chọn nghề nghiệp

Sau khi thực hiện đủ các nghiên cứu, đã đến lúc đưa ra quyết định lựa chọn nghề nghiệp. Dựa trên thông tin thu thập được, hãy chọn nghề nghiệp nào mà bạn nghĩ nó sẽ mang đến cho mình cảm giác thoả mãn nhất. Cần nhớ rằng bạn luôn được phép làm lại nếu thay đổi ý định vào bất cứ thời điểm nào trong đời mình. Thông thường, mỗi người đi làm sẽ thay đổi công việc ít nhất là vài lần.

7. Xác định mục tiêu

Một khi đã đưa ra quyết định, hãy xác định các mục tiêu dài hạn và ngắn hạn. Điều này sẽ đảm bảo để cuối cùng bạn có thể làm việc trong lĩnh vực mình lựa chọn. Các mục tiêu dài hạn thường mất từ 3 đến 5 năm để thực hiện, trong khi các mục tiêu ngắn hạn sẽ hoàn thành trong khoảng 6 tháng đến 3 năm.

Hãy để những kết quả nghiên cứu về yêu cầu giáo dục và đào tạo chỉ dẫn cho bạn. Nếu chưa có đủ tất cả chi tiết, nhất định phải tìm hiểu thêm. Khi đã nắm đầy đủ thông tin bạn cần, hãy đặt ra các mục tiêu cho riêng mình. Ví dụ: Mục tiêu dài hạn là hoàn thành một trình độ/ bằng cấp chuyên môn nào đó, mục tiêu ngắn hạn sẽ là ghi danh vào các trường học hoặc trung tâm đào tạo hoặc nộp đơn trở thành thực tập sinh.

8. Viết kế hoạch hành động

Hãy tập hợp tất cả những ý tưởng và sự chuẩn bị lại để vạch ra một bản kế hoạch hành động cho sự nghiệp bạn theo đuổi – viết nó ra thành tài liệu với chiến lược thực hiện cụ thể để đạt mục tiêu đề ra. Hãy nghĩ về nó như một lộ trình xuất phát từ điểm A, đi đến B, rồi phát triển lên C, D… cứ như thế cho đến khi chạm đích. Viết ra cả mục tiêu dài hạn lẫn ngắn hạn, cùng với các bước thực hiện chi tiết cho từng mục tiêu. Đừng quên dự kiến những rào cản, trở ngại và thách thức có thể gặp phải trong quá trình làm việc và phát triển sự nghiệp. Làm tốt điều này, bạn sẽ giữ cho mình luôn ở trong trạng thái chủ động và tích cực, từ đó tìm ra được định hướng và phương án vượt qua khó khăn.