Việc làm trong ngành truyền thông nói chung và báo chí, biên tập nói riêng là một lĩnh vực hấp dẫn với nhiều bạn trẻ vì sự linh động, tính thử thách và mức thu nhập tương đối tốt. Có thể nói, báo chí, biên tập là nghề nghiệp hot cho những người thích viết lách. Hãy cùng Hướng nghiệp GPO tìm hiểu về lĩnh vực này nhé!

Thời đại công nghệ và truyền thông số ra đời dẫn đến số lượng lớn trang web, ấn phẩm trực tuyến, blog và các trang mạng xã hội, giờ đây rất nhiều người có thể trở thành một biên tập viên, người viết nội dung hay làm trong lĩnh vực báo chí, xuất bản. Để đảm bảo rằng thông tin bằng văn bản và hình ảnh đi kèm là chính xác, rõ ràng và thú vị, các biên tập viên, nhà báo cần có trình độ chuyên môn và kỹ năng được ghi nhận.

I. Báo chí, biên tập là nghề nghiệp cho những người yêu thích viết lách

Hầu hết mọi người trở thành biên tập viên hay nhà báo, phóng viên bởi vì họ bị hấp dẫn bởi ngôn ngữ. Họ thích tìm đúng từ để truyền đạt một quan điểm, suy nghĩ, trải nghiệm, cảm giác,... biến những thông tin phức tạp trở thành dễ đọc, dễ nhớ và trôi chảy.
Nghề báo chí, biên tập cũng phù hợp với những người muốn tìm ra sự thật, người đam mê chi tiết, chỉnh sửa và sự chính xác. Bên cạnh đó, biên tập viên hay nhà báo cũng là người nhận thấy những lập luận phi logic, thống kê không chính xác và những câu có lỗi ngữ pháp, chính tả hay lỗi diễn đạt, sau đó chỉnh sửa chúng đến một chuẩn mực nhất định.
Dĩ nhiên, để báo chí, biên tập trở thành nghề nghiệp của bạn, bạn không thể chỉ có tình yêu với viết lách và ngôn ngữ. Các biên tập viên, nhà báo thành công biến niềm yêu thích và kỹ năng của mình thành một cách để kiếm sống và có tác động đến thế giới xung quanh.
Những người làm trong lĩnh vực báo chí, biên tập làm việc trong nhiều doanh nghiệp, tổ chức khác nhau và đảm nhận vô số nhiệm vụ. Tuy vậy, họ luôn có một mục tiêu giống nhau, đó là cải thiện chất lượng ấn phẩm truyền thông.
Cho dù một văn bản ở dạng bài báo, bản thảo sách, trang web, báo cáo, blog, tin tức hoặc một số hình thức giao tiếp khác, biên tập viên và nhà báo, phóng viên, phát thanh viên,... có trách nhiệm đảm bảo rằng tài liệu đó đủ chính xác để cung cấp cho khán giả, độc giả thông tin đầy đủ, đáng tin cậy. Không chỉ vậy, họ cũng có trách nhiệm làm cho nội dung đủ thu hút, hấp dẫn.

II. Báo chí, biên tập: Triển vọng nghề nghiệp và mức thu nhập

1. Nhu cầu của thị trường

Lĩnh vực báo chí, biên tập vô cùng cạnh tranh. Để tham gia vào lĩnh vực này, bằng cử nhân là trình độ học vấn tối thiểu cần thiết và kinh nghiệm liên quan cũng sẽ được đánh giá cao. Có nhiều lựa chọn nghề nghiệp trong ngành báo chí, biên tập, dù bạn muốn làm biên tập truyền hình, biên tập sách, báo, tạp chí hay phóng viên, nhà báo,...
Tại Mỹ, những số liệu thống kê thực tế dự đoán việc làm của các ngành truyền thông, báo chí, biên tập được dự đoán sẽ tăng ít nhất 4% trong giai đoạn từ năm 2018- 2028, tương tự như nhiều ngành nghề mới. Điều này sẽ mang tới khoảng 27.600 việc làm mới. Sự phát triển của truyền thông dự kiến sẽ nảy sinh từ nhu cầu cho nghề viết, biên tập, báo chí, dịch thuật và phổ biến thông tin thông qua nhiều nền tảng khác nhau.
Các nhà báo, biên tập viên và nhiếp ảnh gia đều làm việc trong ngành báo chí, biên tập. Thu thập tin tức, viết ra những sự thật, câu chuyện, định dạng và chỉnh sửa văn bản hoặc thu thập và chỉnh sửa các bức ảnh là tất cả các hoạt động trong lĩnh vực này. Đạt được kinh nghiệm trong ngành báo chí là rất quan trọng để có lợi thế cạnh tranh trong việc tìm kiếm việc làm.
Cạnh tranh trong các vai trò công việc báo chí rất gay gắt, đặc biệt là với các phương tiện truyền thông truyền thống như báo đô thị lớn, tạp chí, đài truyền hình và mạng lưới phát thanh truyền hình. Cách tốt nhất để tham gia vào lĩnh vực này là bắt đầu bằng cách làm việc trong các thị trường nhỏ hơn, bắt đầu như một thực tập sinh hoặc người học việc.
Bạn cũng có thể khám phá các công việc truyền thông thú vị như sản xuất nội dung cho website, mạng xã hội,... Làm việc như một phóng viên báo tự do hoặc freelancer là một phương pháp thông minh.

2. Thời gian thử việc

Thời gian thử việc của nhân sự trong ngành báo chí, biên tập có thể hơi khác so với các ngành nghề khác. Mặc dù quy định của luật lao động là 2 tháng thử việc nhưng thực tế thời gian thử việc có thể dài hơn, 3 tháng tập sự, 3 tháng thử việc. Dĩ nhiên, bạn vẫn sẽ có thêm thu nhập từ các khoản phụ cấp hay tiền nhuận bút, từng dự án biên tập,...
Thời gian thử việc kéo dài chủ yếu để ứng viên có thời gian thích ứng và làm quen với nhịp độ công việc cũng như biết rõ về những quy trình xử lý công việc theo đúng tiêu chuẩn. Ngoài ra, thời gian thử việc của nghề báo chí, biên tập cũng có thể khác nhau tuỳ thuộc vào từng cơ quan.

3. Mức lương khởi điểm

Mức lương khởi điểm của nhân sự trong ngành báo chí, biên tập thường không cao. Nguyên nhân là vì đặc thù của ngành, bạn cần chứng minh được khả năng và được đánh giá bằng hiệu suất công việc cụ thể. Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ nhận được các khoản phụ cấp, hỗ trợ, nhuận bút, tiền thưởng,... nên tổng thu nhập sẽ khác nhiều so với lương cứng.
Ở Mỹ, những người làm việc trong ngành truyền thông có mức lương trung bình hàng năm là 48.270 USD/năm (2019), tương đương khoảng 1 tỷ đồng/năm, cao hơn mức lương hàng năm trung bình với rất nhiều các ngành dịch vụ, kinh tế. Trong khi đó, mức lương khởi điểm có thể từ 29.000 USD/năm (hơn 600 triệu đồng/năm).
Tại Việt Nam, lương khởi điểm trong ngành báo chí biên tập dao động ở mức 4 - 5 triệu đồng/tháng (khi làm việc toàn thời gian, chính thức). Bạn cũng sẽ nhận được nhuận bút và phụ cấp (trực), công tác phí (với phóng viên),...

4. Mức lương theo năm kinh nghiệm

Sau khoảng 2 - 3 năm làm trong lĩnh vực báo chí, biên tập, bạn có thể nhận mức lương từ 7 - 10 triệu đồng/tháng tuỳ vào từng vị trí. Những người có trên 5 năm kinh nghiệm và những đóng góp thực tế ấn tượng thì mức thu nhập sẽ cao hơn, khoảng từ 12 - 15 triệu đồng/tháng.

5. Cơ hội sự nghiệp

Biên tập viên có thể làm việc trong rất nhiều doanh nghiệp và tổ chức: Nhà xuất bản, marketing, bán hàng, tổ chức báo chí, truyền thông, giáo dục,... Biên tập viên có thể là chuyên gia, ví dụ như chỉ chỉnh sửa các tài liệu khoa học hoặc y tế hay làm những người làm việc trên tất cả các loại nội dung. Mỗi biên tập viên thường đảm bảo rằng tác phẩm, bài viết đáp ứng các tiêu chuẩn do nhà xuất bản hoặc cơ quan đặt ra. Nhìn chung, họ là chuyên gia về ngôn ngữ và hiệu đính. Một số công việc biên tập phổ biến nhất là:
o    Biên tập viên.
o    Trợ lý biên tập.
o    Tác giả.
o    Nhà văn.
o    Nhân viên truyền thông.
o    Giám đốc truyền thông.
o    Quản lý truyền thông.
o    Biên tập nội dung.
o    Chuyên gia truyền thông kỹ thuật số.
o    Freelancer.
Báo chí đề cập đến tất cả các hình thức báo cáo điều tra, viết bài cho ấn phẩm in ấn, kênh tin tức truyền thông trực tuyến, truyền hình và đài phát thanh. Các nhà báo, phóng viên thực hiện nghiên cứu chuyên sâu (thậm chí dùng nhiều cách để thu thập kiến thức, thông tin thông qua kinh nghiệm) về các vấn đề và sự kiện nóng để chia sẻ phát hiện của họ với khán giả.
Các loại công việc khác, chẳng hạn như biên tập video hoặc nhà hoạch định sản xuất trong xưởng in cũng rất quan trọng đối với báo chí nhưng những vị trí này không đa dạng và phổ biến trong ngành báo chí, biên tập. Một số vai trò công việc cụ thể bao gồm:
o    Phát thanh viên.
o    Chuyên viên phân tích tin tức phát sóng.
o    Kỹ thuật viên phát thanh và truyền hình.
o    Nhà báo.
o    Phóng viên.
o    Biên tập viên báo chí, truyền hình.
o    Chỉnh sửa nội dung.

5.1. Cơ hội việc làm trong nước

Nếu muốn phát triển sự nghiệp trong ngành báo chí, biên tập, bạn có thể xem xét làm việc tại các công ty truyền thông, toà soạn báo, các cơ quan nhà nước, đài truyền hình, nhà xuất bản,... Các cơ sở khác nhau có những yêu cầu khác nhau với các ứng viên liên quan đến mảng nội dung phụ trách và kiểu tin tức, văn bản, tài liệu.

5.2. Cơ hội việc làm tại nước ngoài

Thông thường, những nhân sự ngành báo chí, biên tập ít khi tìm kiếm cơ hội làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, nếu có kỹ năng ngoại ngữ tốt bạn vẫn có thể làm biên tập nội dung ở các quốc gia láng giềng như Philippines, Malaysia, v.v. Ngoài ra, rất nhiều hãng tin lớn trên thế giới như Reuters, CNN tuyển dụng phóng viên hoặc nhà báo địa phương làm việc tại Việt Nam.

6. Khi nào thì được thăng chức?

Thời gian thăng chức của người làm trong ngành báo chí, biên tập không cố định, tất cả phụ thuộc vào khả năng và sự phấn đấu của bạn. Thông thường bạn sẽ mất khoảng 3 - 5 năm để có thể thăng tiến lên vị trí cấp cao hơn. Nếu bạn muốn trở thành một nhà báo, bạn cần học và thi để được cấp thẻ nhà báo.
Công việc biên tập trong các toà soạn hoặc nhà xuất bản thường ít cơ hội thăng chức, mặc dù bạn sẽ được tăng lương nhưng có thể vẫn giữ nguyên chức vụ.

7. Cơ hội tăng thêm thu nhập

Việc làm báo chí, biên tập cung cấp cho bạn cơ hội kiếm thêm thu nhập gần như ở khắp nơi. Ngoài công việc chính thức, bạn có thể viết bài/dịch bài cho nhiều bên khác nhau hoặc viết quảng cáo, nội dung website,...

8. Thách thức

8.1. Sự canh tranh gay gắt trong ngành

Tiến bộ công nghệ tạo điều kiện cho nội dung số phát triển. Điều này cũng có nghĩa là nếu thông tin không đủ "nóng", không kịp chạy theo xu hướng và tập trung vào các vấn đề thu hút sự chú ý, ngành báo chí, biên tập sẽ rất khó để cạnh tranh với đối thủ.
Khi làm việc trong ngành này, mọi người phải luôn ở trạng thái tập trung, không ngừng trau dồi kiến thức, nghiệp vụ và xây dựng mối quan hệ để cập nhật kịp thời cũng như có được các hợp đồng sách, quảng cáo,... tốt. Nếu bạn không thể theo kịp nhịp độ nhanh trong ngành, bạn sẽ rất dễ cảm thấy quá tải và bị đào thải.

8.2. Đối phó với giờ giấc làm việc không theo quy luật

Làm việc trong ngành báo chí, biên tập nghĩa là bạn luôn phải sẵn sàng tăng ca, làm việc ngoài giờ, làm việc vào cuối tuần để kịp thời hạn công việc hoặc cập nhật tin tức thời sự. Điều này đặt ra các thách thức liên quan tới trạng thái sức khoẻ thể chất và tinh thần. Bạn cũng phải luôn sẵn sàng đi công tác hoặc trao đổi, phỏng vấn tại các sự kiện, với các nhân vật được xã hội quan tâm.

Hướng nghiệp GPO hy vọng các bạn đã có những thông tin hữu ích. Nếu các bạn có bất cứ thắc mắc hay cần hỗ trợ tư vấn hướng nghiệp, vui lòng đăng ký thông tin tại đây.

 

Hồng Nhung

Theo joboko

Xem thêm bài viết cùng chủ đề:

Đào tạo nguồn nhân lực báo chí truyền thông trong kỷ nguyên số

Học báo chí ra trường làm gì? Ở đâu? Lương có cao không?

Ngành Báo chí là gì? Học ngành Báo chí ra trường làm gì?